İyi Yaşam
30 Temmuz 2020Güncelleme Tarihi: 30 Ekim 2023
Mindfulness Nedir?
Mindfulness dikkatimizi tarafsız, şefkatli ve yargılamadan yönetme becerisidir.
‘’Bilinçli Farkındalık’’ olarak çevrilen Mindfulness, şu anın farkındalığına dikkat çeker. Birçok araştırmacı farkındalığın stres, dikkat ve hatta ilişkiler üzerinde olumlu etkisi olduğunu da kanıtlamıştır.
‘’Farkındalık’’ kelimesini duyduğunuzda aklınıza ne geliyor? Meditasyon? Derin nefes? Belki de dikkatli beslenme? Farkındalık aslında bunların hepsini içermektedir, farkındalık, etrafımızda olup bitenlerle boğulmamak demektir.
Mindfulness bugünün dünyasında yaşadığımız kaygı ve stresi yönetmemize yardımcı olan bir beceridir. Zihnimiz geçmişi ve geleceği düşünmek üzere olduğu için bu düşünceler ve duygular arasında gezinmeye başlar. Bu korkulacak bir durum değildir. Gezen zihin olarak da tabir edebileceğimiz bu durum insan doğasının bir parçasıdır fakat şimdinin deneyimlerini yaşamamıza engel olur.
Farkındalığın temeli zihnimizde beliren düşünceleri olduğu gibi kabul etmek, yargılamamak ve onlara nazik davranmaktır. Düşüncelerimizi ve duygularımızı kontrol etmeye çalışmak denizdeki dalgaları engellemeye çalışmak gibi düşünülebilir. Bunu yapmamız pek mümkün olmasa da düşüncelerimizi kendi seyrine bırakabilir, en sonunda kıyıya vurarak ortadan kayboluşlarını izleyebiliriz. Farkındalık teori değil, pratiktir ve deneyim gerektirir.
Farkındalığı günlük yaşantımıza bütünleştirmek için düşüncelerimize ve duygularımıza taraf olmadan, üçüncü bir göz olarak izlemeliyiz. Örneğin, olumsuz ya da endişeli düşünceler aklımıza geldiğinde, onların varlığını kabul edip yavaşça zihnimizden akıp gitmelerine izin vermeliyiz. Peki, farkındalık egzersizine nasıl başlamalıyız?
1- Mindfulness egzersizi yapmaya çalıştığımızda vücudumuzda çeşitli değişiklikler fark edebiliriz. Hepimiz tehdit edilme hissine karşı farklı reaksiyonlar gösteriyoruz. Bu gibi durumlarda zihnimiz otomatik olarak harekete geçebilir. Blokajlar tecrübeyi keşfetmeye engel olacağından öncelikle kendimizi hazır hissetmeliyiz. Başlangıçta oturmak için sessiz ve sakin bir yer bulun ve bir zaman sınırı belirleyin. Yeni başlıyorsanız 5 veya 10 dakika gibi kısa bir süre seçmek daha iyi olacaktır.
2- Vücudunuza dikkat edin. Ayaklarınız yerde olacak şekilde bir sandalyede oturabilir, bağdaş kurabilir ya da lotus duruşunda diz çökebilirsiniz. Sadece bir süre rahat ve istikrarlı bir şekilde pozisyonda kalabileceğinizden emin olun. Vücudumuzda olup biteni dinlediğimiz bu adımda dikkat edeceğimiz tek şey bedenimiz olmalı. Vücudunuzu sırasıyla taramadan geçirin. Kalp ritminiz nasıl? Bacaklarınız ne hissediyor? Bu gibi sorularla tüm vücudumuzu hissetmeye ve keşfetmeye odaklanalım.
3- Odak nefesimizde. Herkes nefes almanın insana iyi geldiğini bilir. Ritmik nefes; nefes almak ve nefes vermek olarak aynı düzlemde tekrar ederek oluşan bir düzen anlamına gelmektedir. Buna göre eğer 1, 2, 3 ve 4 diye sayarak nefesimizi içimize çekersek; ardından da 1, 2, 3 ve 4 diyerek dışarı verir bunu aynı şekilde tekrarlamaya başlarsak ritmi oluşturmuş oluruz. Nefesinizi hissedin. Göğüs kafesinizi yükselirken ve alçalırken hissetmeye çalışın.
4- Bu madde uygulaması en zor kısım olabilir. Zihnimizi tamamen yargılama dürtüsünden ve düşüncesinden arındırmalıyız. Düşüncelerin zihnimizden geçip gitmesine izin vermelisiniz. Yapmamız gereken tek görev zihnimizdeki hikâyeye bir süreliğine herhangi bir müdahale olmaksızın ilerleme izni vermek olacaktır. Zihninizin ne zaman dolaştığına dikkat edin. Doğal bir şekilde dikkatiniz nefesinizden ayrılıp düşüncelere ve duygulara yönelecektir. Bunu fark ettiğinizde dikkatinizi nefesinize geri döndürmeye çalışın.
5- Gezinen zihninize karşı nazik olun. Kendinizi yargılamayın ve sadece zihninizi geri getirmeye odaklanın. Stres anında vücudumuzun ne kadar farkında olursak, sınırlarımızın gelişmesine de bir o kadar yardımcı oluruz. Mindfulness farkındalığı bize, kendimizi daha iyi gözlemleme becerisinin yanı sıra dikkatimizi şimdiki zamana döndürmemize de yardımcı olur. Zihnimiz karmaşık düşüncelere daldığında onları gözlemleyip nefesimizi şimdiki zaman için çapa olarak görevlendirebiliriz.