Yeme İçme
2 Nisan 2021Güncelleme Tarihi: 23 Haziran 2022
Arkadaş toplantılarının ve tatil günlerinin vazgeçilmezi, bol malzemelisinden vejetaryenine her zevke ve her bütçeye uygun bir seçeneği mutlaka bulunan, erişmesi son derece kolay ve yemesi de bir o kadar keyifli pizzaların hayatımıza nasıl girdiğini hiç düşündünüz mü?
Adım başı zincir restoranların açılmamış olduğu, pizzaların henüz poşetlere girip marketlerin dondurulmuş ürünler dolaplarında satılmadığı günlere; 1830’lu yıllara dönelim. Domates, peynir ve yağ gibi basit malzemelerle yapılan pizzalar o dönem yoksul İtalyan halkının neredeyse her öğün tükettiği bir yemekti. Halk fırınlarında tıpkı şimdilerin ekmeği gibi dilimlenerek satılırdı. Pizzanın ilk ortaya çıkışı ise savaş zamanına dayanıyor. Tam bir yokluk dönemi olan savaş günlerinde İtalyan kadınlar hamuru açıp, evde bulabildikleri malzemelerle birlikte pişirerek bugünün pizzasının ilk örneklerini yaptılar. Alexandre Dumas’ın ünlü seyahatnamesinde de pizzanın özellikle kış günlerinde yoksul halkın sofrasından eksik olmadığına dair bilgiler yer alıyor.
O günlerden bu günlere çok geniş coğrafyalara yayılarak kültürden kültüre değişiklik gösteren pizza, yine de temel lezzetinden hiçbir şey kaybetmedi. İtalya’da bile şehirden şehre yapımı farklılaşan pizzaları her ülkenin kendi kültürüyle nasıl bağdaştırdığını görmek için dünyaya şöyle bir göz atalım.
İtalya
En tipik haliyle Napoliten pizza, eski zamanlarda olduğu gibi domates ve mozarella peyniri ile yapılır. Gerçek bir Napoliten pizzanın hamuru ise buğday unu, bira mayası ve tuzla hazırlanarak odun ateşiyle taş fırınlarda pişirilir.
Sicilya pizzaları (Sfincione) diğer pizzalar gibi yuvarlak değil kare olmalarıyla tanınır. Peynir, zeytinyağı ve ekmek kırıntıları ile hazırlanan bu kare pizzalar, dünyanın en sevilen pizzaları arasında gösterilir.
Roma’daki pizzalar ise Napoli’den farklı olarak daha ince bir tabana sahiptir ve nispeten daha kalın hamurludur. Ancak nerede pişirilirse pişirilsin İtalyan pizzalarında mutlaka sızma zeytinyağı kullanılır.
Malta
İtalya’dan farklı olarak, Malta pizzalarında zeytinyağının yerini ayçiçek yağı alır. Genel olarak biraz daha düşük kalite malzemelerle ve çoğunlukla yerel lezzete dayanan pizzaların en sevileni, Malta peyniri, soğan ve patatesten oluşan geleneksel Malta Ftirası’dır.
Japonya
Enteresan mutfak kültürüyle kimimizin hala mesafeli durduğu Japonya, pizzayı da kendi kültürüne göre harmanlayıp ortaya Okonomiyaki adıyla bilinen bir Japon pizzası çıkarmış. Hamur karışımı üzerine ince lahana dilimleri yerleştirilmesiyle hazırlanan Okonomiyaki, farklı malzemelerle çeşitlendirilse de ana malzeme her zaman lahanadır. Genellikle domuz eti, kalamar ve yumurtadan oluşan bir sosla zenginleştirilir.
Norveç
En küçük kasabasında veya köyünde bile mutlaka bir pizza dükkanı olan, dünyadaki en fazla pizza tüketen ülke olma rekorunu kimselere kaptırmayan Norveç, İtalyan pizzasının geleneksel ögelerini koruyarak bunu mısır, kaju fıstığı, ananas, ıspanak ve patlıcan gibi eklemelerle birleştirerek kendine özgü Norveç tipi pizzasını yaratmıştır. lørdagspizza adı verilen, dikdörtgen şeklindeki hamurun kıyma ve domates sosuyla birlikte pişirildiği geleneksel bir ev pizzası da bulunmaktadır.
Rusya
İki binli yılların başında Rusya’da da görülmeye başlayan pizza akını, zaman içinde giderek arttı ve kendi pizzasını yaratan ülkeler safına Rusya da eklendi. Yüksek kaliteli malzemelerle üretilen pizzaların ana malzemesi ise genellikle havyar, somon, yer mantarı ve dana filetosu.
Macaristan
Önünde uzun kuyruklar oluşturan bir pizza türü olan Langos, geleneksel bir Macar spesiyalidir. Mayalı bir pişi diyebileceğimiz pizza hamurunun kızgın yağa atıldıktan sonra sarımsaklı sos ve etle zenginleştirildiği Langos, komşu ülkeler olan Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’da da oldukça popüler.
İsveç
İsveç pizzası için belirli bir tarif olmamakla birlikte, hemen her şey pizza hamurunun üzerinde fırınlanabilir. Hatta fıstık ve muz bile.
Amerika Birleşik Devletleri
İlk pizzacı ile 1905’te tanışan Amerika’nın birçok bölgesinde farklı pizza formları gelişmiştir. Kalın hamurlu, gevrek bir kenara sahip Detroit tarzı pizzalar genellikle kare tepsilerde pişirilir. Kaliforniya ve çevresinde en popüler pizza çeşidi ise barbekü soslu ve tavuklu pizzadır.