Kültür Seyahat
9 Şubat 2023New Orleans ve Mardi Gras, birçok insanın direkt olarak birbiriyle ilişkilendirdiği iki kelimed. Bu bağlamda rengarenk boncukların fırlatılması, geçit törenleri ve sokaklarda yürüyen birbirinden farklı kostümlere sahip olan insanlar, her köşeden yükselen caz müziği gibi durumlara hazırlıklı olun! Meşhur Bourbon Sokağı'nın insanlarla adeta dolup taştığı, parlak renklere sahip tüylü başlıklar ve hiç bitmeyen bir parti gibi görünen bu atmosfer, ayaklarınızı yerden kesecek. Bütün bunlar, New Orleans'ı ve ünlü festivalini düşündüğünüz zaman aklınıza gelen yerler. Peki, Mardi Gras nereden geldi? Neden her sene kutlanıyor? Mardi Gras Festivali'ne kimler katılıyor ve mutlaka görülmesi gereken etkinlikler nelerdir? Gelin, hep birlikte öğrenelim.
Mardi Gras'ın Kökenleri
Mardi Gras’ın kökenlerinden bahsederek başlayalım. Mardi Gras, 17. ve 18. yüzyıllarda Orta Çağ Avrupa'sına kadar izlenebilecek olan ve bir süredir devam eden bir Katolik şenliği olarak biliniyor. Aynı zamanda Fransızca'da 'Mardi Gras', 'Yağ Salı’ anlamına geliyor. Bu, Lent'in yoksunluğu henüz meydana gelmeden önce aşırıya kaçmanın zamanı olarak görülen bir festival diyebiliriz. Bu bağlamda Mardi Gras, 1699 yılından beri tüm Louisiana'da kutlanırken, 1718 yılında Fransız-Kanadalı bir kaşif olarak bilinen Jean Baptiste de Bienville tarafından keşfedilene kadar New Orleans'a tanıtılmamıştı.
Akabinde 1730 yıllarında New Orleans, Mardi Gras'ı halka açık bir şekilde ağırlayarak adeta bir görsel şölen yaşattı. Tabii ki bugün kutlayacağımız şekilde olmasa da o zamanın Mardi Gras’ının da oldukça özel olduğunu söyleyebiliriz. 1740 yıllarının başında Louisiana Valisi tarafından günümüz modern toplarının dayanmış olduğu lüks sosyete topları atılarak bir girizgah yapıldı. Bu durumdan yaklaşık olarak yüz yıl sonra, 1830 yıllarının sonlarında, şenlikler sokak geçitlerini içerecek şekilde revize edilmeye başladı. Yani, zaman içinde festival havasını aldı.
Festivalin Adresi New Orleans
Her sene farklı bir tarihe denk gelen Mardi Gras Festivali, 2023 senesinde 21 Şubat’ta düzenlenecek. Bu büyülü şehre ilk kez gelecekseniz, yapılacak aktivitelerin fazlalığı başınızı döndürebilir. Tramvay gezilerinden park ziyaretlerine, şehrin en iyi gece eğlencelerinin düzenlendiği sokaklardan tiyatro ve drama gösterilerine, tarihi alanların keşfinden çılgın alışverişlere dek gününüzün her anını değerlendirebileceğiniz bir şey mutlaka var. Ancak müziğin kalbinin attığı New Orleans’ta denk geleceğiniz müzik festivalleri, hiç kuşkusuz hayatınızın sonuna dek unutamayacağınız anlara imza atacaktır.
Kulüplerin ve Krewes'in Kuruluşu
Mardi Gras, birbirinden farklı ve etkileyici koleksiyonuyla dünya çapında da ses getiriyor. Bu bağlamda mürettebat, geçit törenleri düzenleyen, gelenekleri ve tarihi geçmişe ev sahipliği yapmış. Dolayısıyla daİlk ekip, Comus'un Mistick Krewe'si, 1856 yılında, üyeleri yalnızca davetle seçilen oldukça gizli bir topluluk olarak kuruldu. Şunu da belirtmeden geçmeyelim; bu daveti kabul etmenin maliyeti de oldukça pahalı.
Bu da demek oluyor ki üyeler yalnızca zengin üst sınıftan oluşuyor. Comus, ayrıyeten üyelerinin kimliklerini gizli tutarak halka açık geçit töreni dışındaki faaliyetleri de gizli tutmaya çalıştı. Bu noktada hala geçmişten bugüne kadar Mardi Gras gecesinde yıllık bir balo düzenliyorlar. Tüm bunların yanı sıra 1870 yılında başka bir ekip olarak The Twelfth Night Revelers kuruldu. Bu ekip de geçit törenine katılanlara özel ‘fırlatma' atma geleneğini tanıtarak büyük ses getirdiler. Günümüzün geçit törenlerinde de bahsettiğimiz ‘fırlatmalar' boncuklardan fincanlara, hatta oyuncaklara ve daha fazlası olan her şey gibi olabilir!
Mardi Gras: Günümüzde Nasıl?
Sıra geldi New Orleans’ın vazgeçilmez festivali olan Mardi Gras'ın dönüştüğü modern festivalden ne beklemeniz gerektiğinden bahsetmeye. Bilindiği üzere Mardi Gras kutlamaları, iki haftadan fazla sürüyor. Buna istinaden Mardi Gras’ın başlamasından bir gün önce Shrove Salı günü sona eriyor. Buna da Paskalya öncesi perhiz deniliyor.
Bilhassa çoğu gün birden fazla geçit töreni olmasına karşın, genellikle günde en az bir ana geçit töreni yapıyor. Bu bağlamda festivalin son beş günü, bütün bunların en büyüğüne ve en özenlisine ev sahipliği yapıyor diyebiliriz. Üstelik son hafta, maskeli balolar da dahil olmak üzere birbirinden çeşitli etkinliklerin gerçekleştiğini de görebilmeniz mümkün. Bütün bu anlattıklarımız nezdinde ekipler, Mardi Gras geçit törenlerinin organizatörleri ve katılımcıları olarak faaliyet gösteriyor. Aynı zamanda her yıl aynı rotaları ve programları takip ederek muhteşem bir şölen yaşanmasına önayak oluyor.
Rex'in Kraliyet Krewe'si
Son olarak Rex’in Kraliyet Krewe’sinden bahsetmemek olmaz. Rex, 1872 yılındaki çıkışından bu yana Karnaval Kralı olarak önemli bir konumda yönetiliyor. Bu bağlamda da Her yıl milyonlarca ziyaretçi, onun yönetiminden büyük bir heyecanla beklenen cömert geleneklerin tadını çıkarmak için ziyarete geliyor. Hatta en çok beklenenlerden biri, Mardi Gras sabahı gerçekleşmesi planlanan teğmenleri ve at sırtında kaptanı tarafından titizlikle yönetilen göz alıcı şamandıralar dizisi denilebilir. Bu noktada tamamen erkek olan bu krewe, resmi Mardi Gras bayrağı ve bununla birlikte renkleri ile de tanınıyor.
Tüm bunların yanı sıra güç için altın, inanç için yeşil ve adalet için de mor renk kullanılıyor Bu, 'kamu yararı adına ' anlamına gelen Rex sloganının da Pro Bono Publico ile doğrudan bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Son olarak; Rex'in saltanatına eşlik eden birbirinden farklı gelenekler, çoğu kişi tarafından imrenilen doblonların kalabalığa atılması ve Pazartesi günü Mardi Gras festivalinden önce tekneyle Krallığına çok beklenen gelişi olarak planlanıyor. Bu bağlamda da içinde birbirinden derin ve farklı gelenekleri barındıran Mardi Gras festivali, unutulamayacak anlar yaşatmak için katılımcılarını bekliyor.