Gotik Mimarinin Görkemi: Köln Katedrali

Avrupa'nın en önemli ülkelerinden biri olan Almanya'nın sahip olduğu pek çok tarihi değer bugüne kadar gelmeyi başarmıştır. Bu değerlerden biri de başkenti Berlin olan Almanya'nın dördüncü büyük şehri Köln'de yer alan meşhur katedraldir... Kozmopolit bir şehir olarak anılan Köln'ü en tanınır yapan bu görkemli katedralin ta kendisidir.

Köln Katedrali UNESCO Kültür Mirası Listesi'nde yer alan tarihi bir yapıdır. Şehirden bahsedildiğinde ilk akla gelen isim ise burasıdır. Ancak katedralin orijinal ismi Kölner Dom şeklindedir bu nedenle Dom Kilisesi olarak da anılmaktadır. Dünyanın üçüncü Almanya'nın ise ikinci en büyük kilisesi olan Köln Katedrali katolik mezhebi için açılan bir ibadethanedir. Katedralin bu kadar popüler olmasının ise fazlasıyla haklı gerekçeleri var. Bunlardan ilki ise yapının sahip olduğu köklü tarihi...

Köln Katedrali'nin Tarihi

Köln Katedrali yapımının fikri ilk olarak 7. yüzyılda ortaya atılmıştır. Binanın temeli ise 15 Ağustos 1248 yılında atılarak böylelikle bu tarihte yapımına başlanmıştır. Temel atılış tarihi ise tesadüf olmayarak Meryem'in Göğe Kabul gününe denk getirilmiştir. Katedralin yapımını başlatan isim ise Başpiskopos Konrad von Hochstaten olmuştur. Yapının inşası için başlangıçta 16 işçinin çalıştığı kaynaklarda geçmektedir. Zamanla işçi sayısı alır, bunun nedeni ise maddi ve manevi desteğin gittikçe kesilmesidir. İki kule şeklinde yapılması planlanan kuzey kulesi  74 senelik çalışmanın sonunda tamamlanmış olup, dini törenler yapılmaya başlanmışsa da katedralin son halini alması epey uzun sürecektir...

Bazı olumsuz gelişmeler nedeniyle katedralin kuzey kulesi bitmiş ancak güney kulesinin yapımı ise durdurulmuştur. Hatta başlamadan ertelenmiştir demek daha doğru olacaktır. Yapımı bir süre ertelenen güney kulenin inşası 1560'da durdurulur. Bir dönem Fransız askerleri tarafından işgal altına alınan katedral ileride daha pek çok tarihi olaya tanıklık edecektir. Sonuç olarak 1248 senesinde inşasına başlanan ve pek çok zorlu aşamaya maruz kalan katedralin tamamının yapımı ise tam 632 yıl sürmüştür. Ciddi anlamda uzun bir zaman diliminde inşa edilen katedralin tamamlanması 1880 yılında gerçekleşerek katedral bu tarih itibariyle hizmet vermeye başlamıştır. Yalnızca Köln şehrinin değil Almanya'nın da popüler ve en eski yapılarından biri olarak bilinmektedir. 2. Dünya Savaşı sırasında da hasar gören yapı bu dönemin ardından ciddi bir restorasyona tabi tutulmuştur. Pek çok tarihi olaya tanıklık ederek aynı görkemi ile ayakta kalan Köln Katedrali dönem içinde çok kez restore edilmiştir. Ülkenin hatta dünyanın önemli mimarilerinden biri olan katedral her sene bir defa bakım görmeye devam etmektedir. Her yıl düzenli olarak bakımdan geçen Köln Katedrali mimari özellikleri ise saymakla bitmez.

Köln Katedrali'nin Mimarisi

Köln Katedrali'nin mimari özelliklerinden bahsedecek olursak öncelikle yapının Gotik tarzda inşa edildiğini söylemeliyiz. Yapı Gotik tarzda inşa edilerek kalmamış, Gotik mimarinin en önemli örneklerinden biri olarak liste başında yer almayı başarmıştır. Master Gerhard tarafından tasarlanan katedralin yaklaşık 8000 metrekare alanda yer aldığı bilinmekte. Ayrıca Köln Katedrali yüksekliği ise 157 metre uzunluğunda olup şehrin telekomünikasyon binasından sonra ikinci en yüksek yapısı şeklinde geçmektedir. Kentin merkezinde yer alan katedralin planı ise yapılış amacına uygun olarak haç işareti şeklinde tasarlanmıştır.

Güney ve Kuzey olmak üzere devasa büyüklükte iki kuleye sahip olan yapının öne çıkan mimari özelliklerinden biri de renkli pencereleridir. Çift kulenin gökyüzüne uzanan ucunun daralan sivri yapısının bu şekilde tasarlanması ise sebepsiz değildir. Renkli camlardan içeri giren ışığın düşsel bir algı yaratması için yapının ve kulelerin biçimi özel tasarlanmıştır. Gotik mimari tekniğinin önemli simgelerinden biri olan renkli vitray camlardaki desenler ise katedralin ruhunu yansıtmaktadır.

Mimarinin göz alıcılığını destekleyen diğer unsurlardan biri mozaik döşemelerdir. Yapıda bulunan kabartmalar, sütunlar ve kutsal resimler de Köln Katedrali'ni tamamlayan diğer özelliklerdendir. Tarihi ve mimarisinde olduğu gibi katedralin içinde bulunanlar da yapının değerine değer katmaktadır. Bunların başında ise şüphesiz Üç Kral Tapınağı gelmektedir. Ancak katedralin içinde bulunan önemli eserler elbette bununla sınırlı değildir. 

Köln Katedrali Eserleri

Köln Katedrali'nin içi pek çok değerli eserle doludur. Bu eserlerin başında ise Üç Kral Tapınağı ismiyle bilinen lahit gelmektedir. Mücevherlerle süslenmiş bu eser 13. yüzyıla ait olarak bilinmektedir. Üç Kral Tapınağı Orta Çağ döneminin izlerini taşımakta ve Batı' da yer alan en büyük kutsal emanet şeklinde geçmektedir. Uzunluğu 220 santimetre, genişliği 110 santimetre ve yüksekliği ise 153 santimetre olan altın eser katedralin gözdelerindendir.

Üç Kral Tapınağı ile birlikte katedralin önemli bir diğer eseri Gero Cross olarak kabul edilmektedir. Hristiyanlık dini için oldukça önem taşıyan bu sembol Çarmıha Gerilmiş İsa Figürü Batı Tasviri şeklinde geçiyor. Mesih'in heykeli olarak da anılan önemli figür, bugüne ulaşmayı başaran, Alpler'in Kuzey kısmındaki en eski haç... İsa'nın ilk Batı tasviri olduğu için de fazlasıyla önemli olan eserin dışında görülmeye değer bir diğer isim ise 13. yüzyıldan kalan Milan Madonna olacaktır. Hristiyanlık dini için özellikle kutsal olan bebek İsa ve Meryem Ana'nın tasvir edildiği eser ahşap bir heykeldir. Bu ahşap heykel taşıdığı manevi değerle birlikte işçiliğinin zarifliği ile de oldukça kıymetlidir. Ayrıca bahsetmiş olduğumuz renkli vitral pencereler de başlı başına bir sanat eseri olarak kabul edilmektedir. Gerhard Richter isimli sanatçının 2007 yılında çizdiği dini sahneler de Köln Katedrali'inin güzelliğine güzellik katıyor. Köln Katedrali ile ilgili bilgiler bunlarla sınırlı kalmayarak her sene çok sayıda turisti çekmektedir. Ziyaretçilerin ilgi odağı olan yapıyı yakından görmek isteyenler için katedral ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.