Teknoloji
4 Ekim 2023Günümüzde teknoloji ilerledikçe çevreye olan duyarlılık da o kadar artıyor. Burada elbette geçmişte yenilikçi olup ancak çevre hassasiyetinin düşünülmediği araçların ortaya çıkardığı tahribat söz konusu. Bu sebeple bilinçli adımlar her geçen gün kendisini daha da belli ediyor. Bilindiği gibi yakın geçmişte sıfır emisyon özelliği ile elektrikli araçlar dünya üzerinde pek çok ülkede kullanılmaya başlandı. Doğal olarak insanlar bunun bir adım ilerisini de düşünmeye oktan başladı. Bunun son örneği de elektrikli feribotlar oldu. Peki, nedir bu elektrikli feribot? Ne gibi artıları var şimdi bunu inceleyelim.
İlk Elektrikli Feribotun Çıkışı
Dünyada tamamen elektrikle çalışma kapasitesine sahip ilk feribot 2015 senesinde üretildi ve şu anda Norveç’te aktif olarak kullanılmaya devam ediyor. Kendisine özgü batarya ve elektrik motorları ile çalışan bu feribot görenleri kendisine hayran bırakıyor. Bu ilk elektrikli feribot toplamda dünya çevresini 1,5 kez dolaşmış durumda ve oldukça da iyi bir performans sergilemiş.
Elektrikli feribotun çalışma prensipleri standart feribotlara göre elbette oldukça farklı. Mesela bataryayla çalıştığını belirttiğimiz bu feribotlar yolcuların iniş ve binişlerinde kendisini şarj edebiliyor. Bu hızlı şarjın en önemli özelliği ise elbette sıfır emisyon sağlaması yani çevreye sıfır atık söz konusu oluyor. İlk elektrikli feribot Amper, hesap edildiğinde bir senede bir milyon litre dizel yakıtın ortaya çıkardığı masrafı ve zararı sıfıra indiriyor. Bu hem yakıt tasarrufu hem de çevreye katkı anlamına geliyor.
Siemens tarafından gelen bilgiye göre şu anda 3 adet e-feribot daha sipariş verilmiş durumda. Çevreci çözüm politikaları çerçevesinde bu sayıların gün geçtikçe daha da artacağı aşikâr. Bu konuya tam desteği Norveç Parlamentosu vermiş durumda. Şu anda yeni üretilecek her feribotun elektrikli olması gerektiği üzerine konuşmalar ve tartışmalar parlamentoda sürüyor. Alınan olumlu geri dönüşler ile elektrikli feribot uygulamasının üzerine daha da düşüleceği bekleniyor.
Hibrit Feribotların Yükselişi
Feribotlar düşündüğümüzde nispeten daha kısa yol kat eden taşıma araçları. Bu nedenle onlara takılacak pil ya da hibrit çözümler minimal olabiliyor. Bunun yanında daha uzun yollarda seyahat için botlara daha büyük pillerin takılması ve daha yüksek şarj edebilme özelliklerinin olması gerekiyor. Ancak bu sağlandığında ve uzun rotalar düşünüldüğünde hibrit çözümlerin gerçekten faydalı olduğu gün gibi ortadadır.
Bu feribotlar batarya ile çalışıyor ve yolculuk sürelerini oldukça kısaltıyor. Bu çevreye ve yakıt tasarrufuna sağlanan katkıların yanında vatandaşların da daha hızlı ve güvenli yolculuk etmelerine olanak sağlıyor. Hibrit çözümler bir karma çözüm sunduğundan dizel ve gaz tahrikli sistemlerin bir arada kullanılmasına izin veriyor. Bu hem daha az atık hem de daha yüksek performans anlamına geliyor.
Şu an için Norveç’te batarya kullanımı 84 feribot düşünüldüğündeki maliyeti €348 milyon hesaplanmış durumda. Bu giderler içerisinde feribotun daha hızlı gidebilmesi için kullanılan alüminyum yapılar, şarj istasyonları ve bataryalar da dahil. Tüm yapılan maliyet hesaplarında ortaya çıkan sonuç ise 84 feribotta yıllık €77 milyon tasarruf olmakta. Yani önümüzdeki 10 seneyi düşündüğümüzde bu ciddi bir tasarruf anlamına geliyor.
Elektrikli Feribot Özellikleri
Peki, elektrikli feribotların kapasitesi nedir? Şimdi buna bir göz atalım. Öncelikle elektrikli feribot rota başına sadece 150 kWh kullanıyor. Geliştirilen bataryalı gemilerde elektrik tahrik sistemi kullanılıyor. Ayrıca şarj istasyonlarında yedek lityum iyon piller bulunuyor. Uzun uğraşlar sonucu geminin daha kapasiteli hale gelmesi ile yakıt maliyeti %60’a kadar düşebiliyor. Bu teknolojiyi ilk hayata geçiren ve şu anda da tam hızla bu projelerde ilerleyen Norveç için taşımacılık sektöründe sağlam bir kilometre taşı olmuş durumda.
Sıfır Emisyonlu, Tasarruflu Elektrikli Feribotlar
Bu geliştirilen elektrikli feribotlar 20 metrik ton ağırlığında. İçerisinde Corvus Enerji Depolama Sistemi bulunuyor. Corvus Energy'nin sıvı soğutmalı ESS teknolojisi kullanılarak geliştirilen feribotlar güçlü kıyı şarjına da imkân tanıyor. Elektrikli feribot içerisine neredeyse 145 metre uzunluğunda Lityum ION batarya yerleştiriliyor.
Bastø Electric NB42 isimli ilk prototip sıfır emisyon özelliği sayesinde çevre dostu taşımacılığın ilk bayrak taşıyanı olma konumunda. Feribot, seyir halindeyken sevk sistemine gereken gücü bataryalardan alıyor. Güzergâhındaki gaz emisyonu bu sayede %80’e varan bir azalış gösteriyor. Güçlendirilmiş bu bataryalar yolcu indirme bindirme esnasında hızlı bir şekilde şarj edilebiliyor. Bu da zamandan da tasarruf edilebildiği anlamını taşıyor.
Görüldüğü üzere taşımacılık sektöründe çevre dostu sistemler gün geçtikçe yaygınlaşıyor. Elektrikli, hibrit otomobillerden sonra elektrikli feribotlar da ulaşımda büyük bir yankı uyandıracak şüphesiz. Norveç’te başlayan bu yeni akım teknolojinin kısa zamanda dünyanın diğer ülkelerinde de denenmeye başlanacak gibi gözüküyor. Eğer hesaplamalar doğruysa yakın gelecekte hem otomotiv sektöründe hem de gemicilik taşıma sektöründe çevreye çok daha duyarlı, hızlı ve güvenli araçlar kazandırılacak. Günden güne gelişen teknoloji sistemleri de göz önünde alındığında bunun için çok da fazla beklemeyecekmişiz gibi görünüyor.