Anadolu Mutfağının 5 Yıldızı

Anadolu mutfağı, ucu bucağı olmayan büyük bir hazine odasına benzer. Kenar köşesini karıştırdıkça karşınıza yepyeni bir tarif, büyüleyici bir sürpriz, hiç aklınıza gelmeyen bir malzeme kullanım şekli çıkar. Her bölgesi farklı bir mutfak kültürüne sahip olan Anadolu’nun lezzet yıldızları ise kebaplarıyla Güney Doğu, otlarıyla Ege, hamsisiyle Karadeniz ve sağlıklı tarifleriyle Akdeniz’dir. Gaziantep’ten Şanlıurfa’ya, İzmir’den Hatay’a, oradan da Karadeniz’e uzanan bir gastronomi yolculuğuna hazır mısınız?                               

Gaziantep

Mutfak zenginliği dendiğinde ilk akla gelen kentlerimizin başında kuşkusuz Gaziantep geliyor. 

UNESCO’nun koruma altına aldığı Gaziantep mutfağı, çeşitliliğiyle insanın başını döndürür nitelikte. 300’e yakın yemek tarifi bulunduğu söylenen tarihi kent mutfağında sadece kebap tariflerinin sayısı 30’u aşıyor. Bilinen ve Türkiye’nin tamamında tüketilen kebapların yanı sıra yeni dünya ve elma gibi meyvelerle ya da mantar gibi malzemelerle yapılabilen kebap çeşitleri de büyük beğeni topluyor. Kebaplar kadar köfte çeşitleriyle de dikkat çeken Gaziantep; pilav, etli yemek ve helva türleri bağlamında şaşırtıcı bir zenginliğe sahip. Gaziantep’i ziyaret ettiğinizde çağla ve çiğdem aşı, yuvalama, bakla ve keme gibi farklı lezzetleri de bulabilirsiniz. 

Şanlıurfa

Güneydoğu Anadolu mutfağının karakteristik özelliklerini yansıtan Şanlıurfa mutfak kültürünün temelini bol salçalı, acılı ve baharatlı yemekler oluşturuyor. Besin değeri yüksek tariflerin yer aldığı Şanlıurfa’da yemek tarifleri kentteki misafir ağırlama geleneğini yansıtır. Baklagiller ve buğdayın çorbalarda kullanıldığı Şanlıurfa'nın birkaç yöresel yemeğini şu şekilde sıralayabiliriz: Ayran çorbası, acır annaziği, sarımsak aşı, sarı çorba, çağla aşı, pakla aşı, soğan tavası, pıt pıt, kaburga, hıttı bastırması, semsek, isot çömleği, mumbar, bamya çömleği,  tatlı bamya, erik tavası, masluka, lolaz dürmüğü, mimbar, lebeni, borani, acır bastırması. Şanlıurfa’nın nev-i şahsına münhasır lezzetlerinin başında gelen çiğköftenin en önemli ve hazırlanması çok zahmetli olan baş malzemesi olan “kuru isot”, kelimenin tam anlamıyla kent mutfağına nüfus etmiştir. 

Karadeniz 

Karadeniz mutfağı, balık, mısır unu ve tereyağı gibi malzemelerin şekillendirdiği, diğer bölgelerimize kıyasla orjinalliğini büyük ölçüde korumuş bir kültüre sahiptir. Bol tereyağlı yemekleriyle Karadeniz mutfağı, hamsi kuşundan pidesine, Laz helvasından kuymağa uzanan geniş bir menüye sahiptir. Karalahana sarması, mısır ve balık çorbası Karadeniz mutfağında mutlaka denenmesi gereken lezzetler arasında yer almaktadır. 

Ege 

Zeytinyağının bulunmadığı bir Ege mutfağı düşünülemez. Dolayısıyla bölgede akla ilk olarak zeytinyağıyla yapılan yemekler gelir. Zeytinyağının üzerine eklenen karabiber, tuz, kekik ve tulum peyniri bile başlı başına eşsiz bir tariftir. Ege mutfağının ön önemli ikinci unsuru ise bin bir çeşit otlardır. Isırgan, turp otu, ebegümeci, sarmaşık, şevket-i bostan, labada, kuş otu, radika, deniz börülcesi ve kuşkonmaz gibi otlar Ege mutfağındaki yerini alır. Zeytinyağı ile lezzetlenen sebze, ot ve balık yemekleri bölge mutfağının karakteristiğini çok iyi yansıtır. Daha doğrusu bölge mutfağının en rafine hâlini sayısız otta bulabilirsiniz. 

Hatay mutfağı

Hatay mutfağını şu şekilde özetleyebiliriz: Nar ekşisi, yöresel yeşillikler, zahter ve sıkma zeytinyağı. Yemekleriyle ünlü bir başka kentimiz olan Hatay, Türk-Arap mutfaklarının sentezlendiği, deneysel bir mutfak kültürü sunar. Zeytinyağının önemli bir yer tuttuğu kentte kekik ve fesleğen gibi yabani otlar da bolca kullanılır. Humus, ıspanaklı ve kabaklı borani, sembusak, oruk mutlaka denenmesi gereken Hatay lezzetleri arasındadır. 

Yemeklerden bahsetmişken, Türk mutfağının esaslı yıldızlarından dolmaya ayrı bir başlık açmak gerek. Biz de böyle düşündük ve dolmayı biraz daha iyi tanımanız için şöyle bir geçmişine doğru yolculuğa çıktık: Ayvadan Balığa, Türk Mutfağının Sıra Dışı Dolmaları