Dünyanın En Büyük Kütüphanesi: Amerikan Kongre Kütüphanesi

ABD’nin aynı zamanda kurucu babalarından olan üçüncü başkanı Thomas Jefferson’a atfedilen ünlü bir söz, “Bilgi güçtür.” der. Yıllar içinde filmlerden dizilere, kitaplardan konuşmalara birçok yerde karşımıza çıkan bu sözün sahibi Thomas Jefferson’ın dünyanın en büyük kütüphanesi için özel bir yeri var.

ABD’nin başkenti Washington D.C.’de bulunan Kongre Kütüphanesi, dünyanın en büyük kütüphanesi unvanını taşıyor. Thomas Jefferson’ın konuyla ilgisi ise şu şekilde: 1800 yılında kurulan kütüphanedeki eserlerin çoğu, 1812 yılındaki İngilizlerle savaş sırasında yanar veya zarar görür. Kütüphanenin yeniden büyümeye başlaması ise Thomas Jefferson’un kişisel kütüphanesinden 6 bin 487 kitabın Kongre Kütüphanesi’ne katılmasından sonra olur. Bir anlamda dünyanın en büyük kütüphanesinin temelleri, Jefferson’ın kişisel kitaplığına dayanır.   

168 milyondan fazla esere ev sahipliği yapan kütüphane, kendisinden sonra gelen üç kütüphanedeki eserlerin toplamından daha fazla eser barındırır. Üstelik kütüphane arşivine her gün ortalama 22 bin eser daha katılır. Bunların arasından seçilen 10 bin kitap, kütüphanenin kalıcı eserleri arasına kaydedilir. Dünya üzerinde farklı yerlerde bulunan ofisleri aracılığıyla 60’tan fazla ülkeden kitap toplayan kütüphanede 470 farklı dilde eser bulunmaktadır. 

Toplam üç binadan oluşan Kongre Kütüphanesi, farklı alanlarda dünyanın en geniş koleksiyonlarına sahiptir. Amerikan Kongresi’ne de hizmet verdiği için en yoğun bölümlerden biri hukuk koleksiyonudur. Üç milyon eserin bulunduğu hukuk koleksiyonunun dünyada bir başka eşi benzeri yoktur. Asya, Afrika ve Orta Doğu gibi koleksiyonların yanı sıra kütüphane, müzikten arkeolojik verilere, enstrümanlardan gazetelere kadar inanılmaz bir zenginliğe sahiptir.

Matbaanın mucidi Gutenberg’in matbaasında basılan ilk İncil kopyalarından birini de barındıran kütüphanenin nadir kitaplar koleksiyonunda 700 binden fazla eser bulunmaktadır. Kütüphanedeki en eski baskı örneği, MÖ 770 yılına ait Sanskritçe bir Budist metni. En eski yazılı metin ise MÖ 2040 yılına ait çivi yazısıyla yazılmış bir tablet. Engelli okurlar için ilk girişimlerin de bu kütüphane bünyesinde yapıldığını belirtmemiz gerekiyor. Öyle ki Braille alfabesi ilk olarak bu kütüphanede 1898-99 yıllarında hayata geçirilmiş.

3 binden fazla çalışanı bulunan Amerikan Kongre Kütüphanesi’nin 2018 yılı bütçesi, 670 milyon dolar civarındaydı. Kitaplıklarının uzunluğu 1,349 kilometre olan bu kütüphane, araştırmacılar ve kitap kurtlarının yanı sıra şehri ziyaret eden turistlerden de büyük ilgi görüyor.

Kongre Kütüphanesi’ndeki Güncel Sergiler

Bir Devekuşu Değil-Not an Ostrich

Los Angeles Annenberg Fotoğraf Stüdyosu tarafından düzenlenen bu sergi, Kongre Kütüphanesi’nin arşivlerinden derlenen 14 milyonu aşkın fotoğraftan oluşuyor. Tarihleri 1839 ile günümüz arasında değişen bu fotoğraflar erken süreçlerden dijitalleşme çağına dek fotoğrafçılığın evrimleşmesine tanıklık ediyor.

Geppi Taşları

Geppi Eğlence Müzesi 2006’da kapılarını açtığında amacı basılı medyanın, çizgiromanların, filmlerin ve müziklerin Amerikan kültürü üzerindeki etkilerini ortaya koymaktı. Müze 2018 senesinde kapandı ancak içeriğin büyük bir bölümü Kongre Kütüphanesi’ne bağışlandı. Walt Disney’in ikonik karakterleri, süper kahramanlar, westernler bilimkurgular… Yeniden çocukluğuna dönmek ve sevilen karakterleri hatırlamak isteyenlerin yoğun ilgisi altında kalan serginin muazzam koleksiyonuna siteden ulaşabiliyorsunuz.

Erken Amerika’yı Keşfetmek

2 Temmuz 2022 tarihine kadar izlenebilecek olan sergide, Jay I. Kislak koleksiyonunu oluşturan 3 binin üzerinde nadir belge (harita, resim, baskı ve eserler) seçkileri yer alıyor. Yerlilerin Avrupalı kaşifler ile karşılaşmaları ve bunun neden olduğu değişimlerle ilgili fikir sahibi olmanızı sağlayan sergide aynı zamanda Martin Waldseemüller'in 1507 ve 1516'da oluşturduğu, Batı Yarımküre'nin varlığıyla genişleyen bir dünyayı betimleyen iki olağanüstü harita da yer alıyor.

Kongre Kütüphanesi’ndeki güncel sergilere, geçmiş etkinliklere ve tüm programlara https://www.loc.gov/exhibits/ linkinden ulaşabilirsiniz.