Binlerce Yıllık UNESCO Dünya Mirası: Stonehenge

Bugün sizi tarih öncesi dönemin en ikonik yapılarından birine, İngiltere’nin Wiltshire kentinde bulunan Stonehenge’e götürmek istiyoruz.

Binlerce yıl boyunca gizemini koruyarak insanlığı büyülemiş olan bu etkileyici taş yapı, günümüzde UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde koruma altında. Peki onu bu kadar gizemli, bu kadar etkileyici yapan ne? 

Bunu anlamak için önce bölgenin geçmişine doğru bir yolculuğa çıkmak gerek.

Stonehenge’in Tarihi

İnşası birkaç aşamada gerçekleşen Stonehenge, ilk kez ahşap direklerin yer aldığı geniş bir toprak dairesi halindeyken tarihler M.Ö. 3000 yıllarını işaret ediyordu. Zamanla bu ahşap direkler yerini devasa taş bloklara bıraktı. Bölgenin 30 kilometre uzağındaki Marlborough Downs’tan getirilen bu taş bloklar tam 25 ton ağırlığında ve 4 metre yüksekliğindeydi. Bunun nasıl mümkün olduğu hala merak konusu, zaten bu konuya Stonehenge’in gizemlerini anlatırken yine değineceğiz.

Stonehenge’in Mimarisi ve Yapısı

At nalı şeklinde dizilmiş beş çift trilithon taşı ve bu dikey taşların üzerine yerleştirilmiş yatay bir başka taş. Yapının merkezi tam olarak bu şekilde ve onu daha büyük bir daire şeklinde başka taşlar çevriliyor. Ayrıca yapının çevresinde de birçok mezar keşfedilmiş.

Bütün bunların ışığında Stonehenge’in astronomik ve dini amaçlarla kullanıldığına inanılan çok ciddi iddialar var ki buna da birazdan daha detaylı değinmek istiyoruz.

Modern Dönemde Stonehenge

1986 yılından bu yana UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Stonehenge, taşların arasında dolaşarak binlerce yıllık tarihe tanıklık etmek isteyen milyonlarca ziyaretçiyi ağırlıyor. Özellikle Londra’dan günübirlik düzenlenen turlarla buraya her gün otobüsler dolusu insanın gelmeye devam ettiğini söyleyebiliriz. Eğer bireysel bir tur düşünüyorsanız size önerimiz biletinizi internet üzerinden almanız ve mümkün olan en erken saatte Stonehenge’e gitmeniz. Böylelikle uzun bilet kuyruklarında beklemekten kurtulmuş olursunuz.

Stonehenge Megalitlerinin Gizemleri

Stonehenge sadece İngiltere’nin değil dünyanın en ünlü tarih öncesi anıtlarından bir. Binlerce yıl önce inşa edilen bu devasa taş yapılar, insanlık tarihinin en büyük gizemlerinden bazılarını da barındırıyor. Stonehenge ile ilgili en çok hangi konular merak ediliyor, Stonehenge megalitlerinin ardındaki sırlar neler gelin birlikte bakalım.

1. Taşların Kaynağı ve Taşınması

Stonehenge’de kullanılan büyük taşların (sarsen taşları) yaklaşık 25 ton ağırlığında ve 4 metre yüksekliğinde olduğu bilinmektedir. Bu taşların, yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Marlborough Downs’tan getirildiği düşünülmektedir. Daha küçük olan "mavi taşlar" ise yaklaşık 225 kilometre uzaklıktaki Preseli Tepeleri’nden taşınmıştır. Bu mesafeler, taşların nasıl taşındığı ve dikildiği konusunda büyük bir gizem yaratır. Bazı teoriler, taşların kütükler üzerinde yuvarlanarak veya su yolları kullanılarak taşındığını öne sürmektedir. Ancak kesin bir yöntem hala bilinmemektedir.

2. İnşaat Teknikleri

Stonehenge’in inşasında kullanılan teknikler de büyük bir merak konusudur. Taşlar, dikkatlice yontulmuş ve birbirlerine sıkıca oturacak şekilde yerleştirilmiştir. Özellikle trilithonlar olarak bilinen iki dikey taşın üzerine yatay bir taşın yerleştirilmesi, dönemin mühendislik bilgisi hakkında ipuçları vermektedir. Taşların bu kadar hassas bir şekilde yerleştirilmesi, dönemin insanlarının ileri düzeyde bir geometri ve mühendislik bilgisine sahip olduğunu göstermektedir.

3. Astronomik Hizalama

Stonehenge’in en büyüleyici özelliklerinden biri astronomik hizalamalarıdır. Yaz gündönümünde güneşin doğuşu ana eksen boyunca hizalanmış taşların arasından geçer. Benzer şekilde, kış gündönümünde güneşin batışı da taşlarla hizalanır. Bu hizalamaların tam amacı hala kesin olarak bilinemiyor olsa da, Stonehenge’in bir tür astronomik gözlemevi olarak kullanılmış olabileceği en güçlü iddia. Stonehenge, günümüzde bile mühendislik ve astronomi alanlarında birçok araştırmaya konu olmaya devam ediyor.

4. Dini ve Tören Amaçları

Stonehenge’in dini ve tören amaçlı kullanıldığına dair birçok teori bulunmaktadır. Bazı arkeologlar, yapının bir tür tapınak olarak kullanıldığını ve burada dini ritüellerin gerçekleştirildiğini öne sürmektedir. Ayrıca, Stonehenge çevresinde bulunan mezarlar ve kremasyon kalıntıları, buranın bir mezarlık alanı olarak da hizmet etmiş olabileceğini göstermektedir. Ancak, bu teorilerin doğruluğunu kanıtlayacak kesin bulgular hala yetersizdir.

5. Efsaneler ve Halk Hikayeleri

Stonehenge hakkında birçok efsane ve halk hikayesi bulunmaktadır. Orta Çağ’da, Stonehenge’in büyücü Merlin tarafından inşa edildiğine inanılıyordu. Bir diğer efsaneye göre, taşlar İrlanda’dan büyü gücü kullanılarak taşınmıştır. Bu tür hikayeler, Stonehenge’in gizemini daha da artırmakta ve insanların hayal gücünü harekete geçirmektedir.

6. Modern Araştırmalar ve Teknolojiler

Günümüzde, gelişen teknoloji sayesinde Stonehenge hakkında daha fazla bilgi edinmek mümkün olmuştur. LIDAR taramaları, jeofiziksel araştırmalar ve arkeolojik kazılar, Stonehenge’in yapısı ve işlevi hakkında yeni ipuçları sunmaktadır. Örneğin, yakınlarda keşfedilen Durrington Duvarları, Stonehenge ile bağlantılı olabilecek büyük bir yerleşim alanını ortaya çıkarmıştır. Ancak, tüm bu araştırmalara rağmen, Stonehenge’in tam amacı ve inşası hakkındaki gizemler hala çözülmeyi beklemektedir.

Stonehenge, binlerce yıldır insanları büyüleyen ve birçok soruyu yanıtsız bırakan bir anıttır. Taşların kaynağı ve taşınma yöntemleri, inşaat teknikleri, astronomik hizalamalar ve dini törenler, Stonehenge’in gizemlerinin sadece birkaçıdır. Modern teknolojiler ve araştırmalar sayesinde her geçen gün yeni bilgiler ortaya çıksa da, Stonehenge’in ardındaki sırlar, tarih meraklıları ve bilim insanları için hala büyük bir ilham kaynağıdır. Bu büyüleyici yapı, geçmişin derinliklerinde kaybolmuş sırlarını keşfetmemiz için bizi davet etmeye devam ediyor.