Tarih boyunca konumu nedeniyle birçok kültürden etkilenen Azerbaycan mutfağı, temelde Türk, İran ve Doğu Avrupa mutfak geleneklerinin bir sentezi olarak tanımlanabilir.
Oldukça yoğun baharat kullanımı nedeniyle Orta Doğu mutfaklarını andırdığı da söylenebilir.
Dünyanın en köklü ve en zengin mutfakları arasında gösterilen Azerbaycan mutfağında zeytinyağlılara pek rastlanmazken, etli ve hamur işi yemekler mutfağın temelini oluşturur.
Yemeklerin birçoğuna katılan kuyruk yağı tadı biraz ağırlaştırsa da karakteristik bir lezzet vermesi bakımından önemlidir.
Yemekler hala geleneksel bakır kaplarda pişirilir. Sini adı verilen yayvan tepsiler ve çömçe adı verilen tahta kaşıklar, günlük olarak kullanılan mutfak gereçleri arasındadır.
Özel günlerde pişirilen yemekler, Azerbaycan’ın en ünlü yemekleri arasında gösterilir.
Örneğin Nevruz zamanı mutlaka yöresel olarak pişirilmiş pilav ikram edilmesi bir gelenektir.
Ülke genelinde iki yüzden fazla çeşidinin olduğu pilavın en ünlüsü, köklerini Osmanlı mutfağından alan, kuzu etiyle kuru meyvelerin muazzam bir birleşimi olarak tanımlayabileceğimiz Şah Pilavı’dır.
Çocuğun ilk dişi çıktığında, buğdayların kaynatılmasıyla elde edilen “Hedik” yapılması bir Azeri geleneğidir.
Yine Nevruz zamanı yapılan mezarlık ziyaretlerinde boyalı yumurtalar bırakılır ve un helvası dağıtılır.
Azerbaycan yemekleri arasında en bilineni dana etinin küçük yufka parçalarına sarılarak pişirilmesiyle elde edilen Düşbere’dir. Düşbere hem tadı hem de yapım aşamaları itibariyle bizdeki mantıya çok benzer. Doğum yapan bir kadına Düşbere götürülmesi adettendir.
Astara Bölgesi’nde kaz veya tavuk eti kullanılarak yapılan ve içindeki erik nedeniyle ekşimsi bir tada sahip olan Levengi de ülkenin ünlü lezzetlerinden ve yine tarifi Osmanlı mutfağına göndermeler içeriyor.
Soğuk algınlığı, gribal enfeksiyon gibi hastalıklarda hamurlu yemeklerin, öksürük ve üst solunum yolları gibi hastalıklarda ise kelle paça çorbasının iyi geldiği bilinir.
Temelde bir Gürcü böreği olan ve ülkemizde özellikle Artvin ve Ardahan’da bilinen etli patatesli Hıngel,
Anadolu’da severek yapılan bir yemek olan ve genellikle etli tercih edilen Labada dolması,
Azerbaycan’ın milli yemeği olarak bilinen, kıymanın bir şişe takılarak pişirilmesiyle elde edilen Lüle kebabı,
Gence baklavası başta olmak üzere yöresel olarak lezzeti de görüntüsü de değişen çeşit çeşit baklavalar,
Özellikle Nevruz’da ikram edilen, şeker, ceviz ve fındıktan oluşan Şekerbura,
Poğaçaya çok benzeyen, tatlı ya da tuzlu yapılabilen ve ülke kültüründe önemli bir yere sahip olan Qoğal,
Kars’ta “Bozbaş” ismiyle bilinen, sarıkök, koyun eti, nohut ve lavaştan elde edilen bir sulu yemek olan Piti, Azerbaycan mutfağının temelini oluşturan yemekler arasındadır.
Çay, aynı bizde olduğu gibi, Azerbaycan’da da günlük yaşamın olmazsa olmazlarındandır.
Çayın yanında şekerlemeler ve atıştırmalıkların yanında, mürebbe adı verilen bölgeye özgü reçeller ikram edilir.
Klasik siyah çayın yanı sıra kekik, ayva, tarçın gibi bitkilerden demlenen çaylar da sıklıkla tüketilir.
Boza, kefir, şalgam suyu ve ayran, Azerbaycan’da bolca tüketilen soğuk içeceklerdendir.
Yerel üzümlerden elde edilen şarapların ve Araq ismi verilen votkanın Azerbaycan mutfağında özel bir yeri vardır.
Özellikle kırsal kesimlerde tandırda pişirilen ekmek ve yufka ekmekleri tüketilir. Yufka ekmeği oldukça sert olduğu için yemekten önce üzerine su serpilerek yumuşamaya bırakılır.
Azerbaycan'a gittiğinizde mutlaka görmeniz gereken yerleri derlediğimiz yazımıza göz atmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.