Baharatların İzinde Dünya Seyahati

Asırlardır küresel ticaretin en değerli ürünü olan, renkleriyle şölen yaratan ve çeşitli kokularıyla mest eden baharatlar, gastronomi dünyasının önemli bir parçasıdır. Bunun yanı sıra baharatlar kokularıyla kozmetik ve ilaç endüstrisini de büyülemeye devam ediyor. Geçmişte ticaret yoluna ismini veren baharatlar, geleneksel ve güçlü kokularıyla beş duyumuza birden hitap ediyor. 

Mısır-Tarçın

Tarçın, günümüzde kahve ve tatlılarda bolca kullandığımız bir baharattır. Ayrıca tarçın binlerce yıl boyunca alternatif tedavilerin de başrolünde olmuştur. Başta Mısır olmak üzere birçok ülkede bulunan “cinnamomum” isimli bir ağacın iç kabuğundan elde edilen tarçının ilk kullanımı da Mısır’a dayanıyor. O zamanlar tarçın, yalnızca krallar tarafından kullanılabilen çok değerli, nadir ve pahalı bir ürün ve hediyeydi. Kokusunun zihin açtığı, konsantrasyonu artırdığı düşünülüyordu. Tarçının enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklarıyla savaşmak ve kilo vermeye yardımcı olmak gibi faydaları bulunur. Ayrıca cilde olan faydaları ve ağrıları azaltıcı etkileri olduğu da bilinir.

Türkiye-Kimyon

İki bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu tahmin edilen kimyon, Hint Yarımadası'nın ve bazı diğer Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkelerinin mutfaklarında çeşni veya baharat olarak yaygın bir şekilde kullanılıyor. Özellikle Türk yemeklerinde sıkça karşımıza çıkan ve hem tadı hem de kokusuyla yemeklere farklı bir dokunuş ekleyen kimyon sağlığımıza da oldukça yararlı. Kimyonun kokusuyla sinirleri yatıştırdığı, stres seviyesini düşürdüğü, enerji verdiği, uykusuzluğa iyi geldiği ve zihin açıcı etkisi olduğu bilinir. Kimyondan daha hızlı faydalanmak için yemeklerde kullanmak yerine çay olarak tüketebilirsiniz. 

İran-Safran

Tadı, rengi ve kokusuyla özellikle İran mutfağının vazgeçilmezi olan safran, elde edilmesi oldukça zahmetli bir baharattır. Sadece yarım kilo kadar bir miktarda safran elde etmek için 75 bin çiçeğin 225 bin tepeciğinin tek tek elle toplanması gerekiyor. Bu nedenle oldukça pahalı bir baharat olan safran; gıda, parfümeri, ilaç ve tekstildeki endüstriyel kullanımları dışında binlerce yıldır şifa verici bir bitki olarak tüketiliyor. Antioksidan bakımından oldukça zengin olan safran strese karşı hücreleri korur. Hafızayı güçlendirmesi, kokusunun rahatlatıcı ve yatıştırıcı etkisi, iştah açıcı oluşu ve cilde yararlarıyla da bilinir. 

Hindistan-Köri

Her geçen gün kullanımı hızla yayılan köri, Hint mutfağından dünyaya yayılmıştır ve bu mutfağın lezzetinin sırrı hâline gelmiş bir baharat karışımıdır. Özellikle tavuk ve kırmızı et yemeklerinin eşsiz lezzeti olan köri, kullanıldığında hem çok hoş bir renk hem de tat vermesinin yanı sıra kokusuyla da herkesi cezbeder. Oldukça köklü bir tarihe sahip olan ve 1300’lü yıllarda dahi kullanıldığı tahmin edilen körinin rengi ve kökeni ne olursa olsun, genelde içinde zerdeçal, zencefil, kimyon tohumu, çemen, tarçın, kişniş, kırmızı biber, kara biber, hardal tohumu ve muskat bulunuyor. İçinde bulunan bu bileşenler eklem ağrılarını hafifletmede ve iltihap tedavisinde etkiliyken; yine içerdiği kakule ve fesleğen kalp hastalıklarının önlenmesine yardım eder. Son olarak köri tozunda bulunan proteinin de genel sindirime yardımcı olduğunu söyleyebiliriz.

Endonezya-Karanfil

Endonezya kökenli bir ağaç olan ve sürekli yeşil kalmasıyla bilinen bir ağaçtan elde edilen karanfil, günümüzde daha çok Afrika’daki Zengibar ile Hint Okyanusu’ndaki diğer adalarda yetiştirilmektedir. Türkiye’de ise ancak seralarda veya evlerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Çok eski çağlardan itibaren bilinen ve hastalıkların tedavisi için kullanılan bir baharattır; ağrı azaltıcı etkisi vardır, ağızdaki kötü kokuları azaltır ve stresi önler. Çok fazla uçucu yağ içerdiği için oldukça yoğun ve etkili bir kokuya sahiptir.