İstanbul Mısır Çarşısı: Yaşayan Bir Tarih

Çarşı kelimesi dilimize Farsça'dan geçmiştir. Farsça'da dört ve yol kelimelerinin birleşimi ile oluşarak, kent merkezinde dükkanların bulunduğu alan anlamına gelen kelimedir. Kelimenin açıklamasından da anlaşılacağı üzere dükkanların bir ara bulundukları alanlara verilen isimdir. Zamanla da büyük ve kapalı bir mekanda toplanan dükkanların ismine çarşı denmeye başlanmıştır. Bugün dünyanın her yerinde popülerleşen ve neredeyse birbirinin aynı olan AVM'lerin aksine çarşılar özgündür ve buram buram tarih kokarlar.

Mısır Çarşısı'nın Tarihçesi

Bu çarşıların en kıymetlilerinden biri de şüphesiz İstanbul'da yer alan tarihi Mısır Çarşısıdır. Dünya genelinde Egyptian Bazaar ismiyle bilinen Mısır Çarşısı köklü bir tarihe sahip olmasının yanı sıra başlı başına bir kültür gibidir adeta... İstanbul'un en eski çarşılarından biri olan Mısır Çarşısı, Yeni Camii külliyesinin hemen yanında ona ek olarak inşa edilmiştir. Mısır Çarşısı'nın camii ile birlikte inşa edilme nedeni ise çarşını Yeni Camii'ye gelir getirmesini sağlamaktır. Osmanlı Dönemi'nde 1597 senesinde, Safiye Sultan'ın isteği üzerine başlatılan inşaat oldukça uzun sürmüştür. III. Murat döneminde inşaatı başlayan çarşı, Hatice Turhan Sultan'ın talimatı sonucunda tamamlanmıştır. Hatice Turhan Sultan ise IV. Mehmet’in annesidir. 67 yıl süren inşaat sonucunda 1663-1664 yılları arasında Mısır Çarşısının açılışı gerçekleşmiştir. Yeni Camii'nin masraflarını karşılamak için yola çıkılarak inşası başlayan çarşı bugün adeta baharat ticaretinin başkenti... Çarşı açıldığı ilk zamanlarda Yeni Çarşı ismi ile anılmaktaydı. Bir dönemde Valide Çarşısı adıyla anılan çarşının bugünkü ismini alması ise tesadüf değil... Kahire'den alınan vergiler ile yapımı gerçekleştiğinden dolayı alanın ismi zamanla Mısır Çarşısı olmuştur. Bugün hala aynı isimle anılan çarşı sadece ülkemizde değil dünya genelinde oldukça ünlüdür. 

Mısır Çarşısı'nın Mimarisi

Tarihi ile birlikte mimarisinin de fazlasıyla önemli olduğunu söyleyebiliriz. Mısır Çarşısı iki çarşının birleşiminden oluştuğu için "Çifte Çarşı" olma özelliğini taşır. "L" şeklindeki plana göre inşa edilen Mısır Çarşısı'nın altı kapısı bulunmaktadır. Yapısal özelliği ise Osmanlı Klasik üslubunu taşır. Çarşının üst kısmında yer alan bazı kubbeler de binaya özgün bir ruh katmaktadır. Bina iki kez yangın sebebi ile tahribat görerek restorasyon yapılmıştır. Bu restorasyonlardan en önemlisi 1940 yılındaki yangının ardından İstanbul Belediyesi tarafından yapılan yenileme çalışmasıdır. Zamanla iyileştirilen çarşı en sonunda bugün bildiğimiz halini almıştır. 

1964'ten Bugüne Baharat Ticaretinin Kalbi Mısır Çarşısı'nda Atıyor

Günümüzde İstanbul'un en büyük ikinci kapalı çarşısı olan Mısır Çarşısı başlangıçta aktarlar ve pamukçuların dükkanları ile dolu idi. Git gide dükkan sayısı artış gösterdi ve baharat ticaretinin ana merkezi oldu. Mısır Çarşısı'na daha girmeden büyülü bir koku sizi karşılar. Bu aktar dükkanlarına girildiğinde hissedilen kokudan çok daha öte bir zenginliğe sahiptir. Geçmişi ve anıları hafızada en canlı kılan unsurlardan biri kokulardır. Bunu Mısır Çarşısı kendine has kokusu ile başarmaktadır. Çarşı manidar olarak değil kelimenin tam anlamıyla tarih kokar... İçinde neredeyse bulamayacağınız baharat yok demek doğru olacaktır. Kurumuş bitkilerle baharatların karışık kokusu adeta çarşının hikayesini yazar. Kokuları kadar baharatların rengarenk görüntüleri de göz alıcıdır. Baharat diyarında gibi hissedeceğiniz sayısız ürün içinden yeni şeyler denemek istiyorsanız doğru yerdesiniz demektir. Şifa kaynağı olan bitkilerin köklerini ve kuru hallerini de bulabileceğiniz Mısır Çarşısı'nın sundukları bunlarla sınırlı değil... Mısır Çarşısı'na yolunuz düşerse baharatlarla birlikte renk renk lokumlara da göz atmalısınız. Tarihi çarşıda kültürümüzü yansıtan lokumların pek çok çeşidini bulabilir ve deneyebilirsiniz.

Ayrıca Mısır Çarşısı'nın mimarisi ve baharatlarıyla harmanlanan mistik havasını tamamlayan bir unsur daha var... Zamanda yolculuk yaparak geçmişe gitmiş gibi hissedeceğiniz oryantalist havaya uygun pek çok hediyelik eşya da Mısır Çarşısı'nda yer alıyor. Otantik temalı ürünler Osmanlı Dönemi'nin yansımalarını taşıyarak kendinize ya da sevdiklerinize buradan geçmiş kokan hatıralar alabilirsiniz. Çoğu ürün ise eski tekniğe dayanan el işçiliğiyle yapılıyor. Kültürümüzün önemli bir parçası olan bakır tava, çaydanlık, cezvelerden tutunda çinilere, cam ürünlere, gaz lambalarına kadar pek çok nostaljik eşyayı bulabilirsiniz. Bu ürünlerden en ünlüsü ise cam mozaik ile yapılan lambalar olsa gerek. Oldukça otantik görünümü ile evinize renk katacak cam mozaik lambaları da Mısır Çarşısı'nda bulabileceksiniz. Kısaca tarihi bu çarşının mimarisinde, kokusunda, tadında ve ürünlerinde hissedeceksiniz. 

Mısır Çarşısı'na Nasıl Gidilir?

Kapılarından girdiğiniz anda mistik ve büyülü bir dünyaya adım atmış gibi hissedeceğiniz Mısır Çarşısı'na ulaşım da oldukça kolay. Çarşı İstanbul Avrupa yakasının Eminönü semtinde yer alıyor. Eminönü ise bulunduğu yakanın kalbinin attığı işlek noktalardan biri. Mısır Çarşısı vapur iskelesine oldukça yakın...İskelenin hemen karşısında yer alan geniş meydanda Yeni Camii'nin arkasında bulunan Mısır Çarşısı aynı zamanda Çiçek Pazarı ile de yan yanadır. Fatih ilçesine bağlı Eminönü semtinde bulunan çarşıya ulaşım için pek çok seçenek var. Anadolu yakasından gelecekler için vapur en ideal seçeneklerden biri. Ayrıca Eminönü, tramvay, otobüs ve metro ile kolayca ulaşım sağlanacak bir nokta. Rahatlıkla gidebileceğiniz Mısır çarşısının renkli tezgahları İstanbul'un görülmeye değer noktalarından biri...